Geografska sirina i duzina

Geografska sirina i duzina

Meridijani i paralele označavaju se brojevima (stepenima). Broj koji označava paralelu predstavlja geografsku širinu mesta koje se nalazi na toj paraleli. Isto tako, broj koji označava meridijan predstavlja geografsku dužinu mesta koje se nalazi na tom meridijanu. Geografska širina i geografska dužina prikazuju položaje tačaka na Zemlji pomoću uglova. Osnovna merna jedinica za ugao je stepen (°), a manje jedinice su minuta i sekunda.

Geografska širina je ugaona udaljenost određene tačke od ekvatora ka polovima. Izražava se u stepenima, minutama i sekundama, od 0° do 90°. Na ekvatoru iznosi 0°, a na polovima 90°. Geografska širina može biti severna (označava se latiničkim slovom N, od engleske reči north, što znači „sever”) i južna (označava se latiničkim slovom S, od engleske reči south, što znači „jug”). Od ekvatora ka Severnom polu, geografska širina je severna, sa vrednostima od 0° do 90°. Od ekvatora ka Južnom polu, geografska širina je južna, i ima vrednosti takođe od 0° do 90°.

Ugaona udaljenost od ekvatora, tj. geografska širina određuje se na sledeći način: ako kroz bilo koje mesto na Zemljinoj površini povučemo pravu ka Zemljinom središtu, ugao koji zaklapa ta prava sa ravni koja Zemlju preseca po ekvatoru predstavlja geografsku širinu tog mesta -

[Samo registrovani korisnici mogu videti linkove. Kliknite ovde da se registrujete...]

Geografska dužina je ugaona udaljenost određene tačke od početnog meridijana prema istoku (označava se latiničkim slovom E, od engleske reči east, što znači „istok”), ili prema zapadu (označava se latiničkim slovom W, od engleske reči west, što znači „zapad”). Izražava se u stepenima, minutama i sekundama, od 0° do 180°. Početni (grinički) meridijan ima vrednost od 0°. Prema istoku geografska dužina dostiže maksimalnu vrednost od 180°. Isto tako i prema zapadu. Kad se sabere 180° prema istoku i 180° prema zapadu, dobija se 360°, a to je pun krug. Suprotno od griničkog, nalazi se 180. meridijan. Oni zajedno dele Zemlju na istočnu i zapadnu poluloptu.

Ugaona udaljenost od početnog meridijana, tj. geografska dužina određuje se na sledeći način: ako jedna ravan preseca Zemlju po griničkom i 180. meridijanu, a druga ravan preseca Zemlju po meridijanu nekog mesta na Zemljinoj površini, onda ugao koji zaklapaju te dve ravni predstavlja geografsku dužinu tog mesta

[Samo registrovani korisnici mogu videti linkove. Kliknite ovde da se registrujete...]


Geografske koordinate

Na geografskim kartama, podaci o geografskoj širini upisani su uz istočni i zapadni deo okvira karte, dok su podaci o geografskoj dužini upisani uz severni i južni deo okvira karte. Kada se kaže da je položaj neke tačke na 50° N i 30° E, to znači da ta tačka ima severnu geografsku širinu od 50 stepeni (nalazi se severno od ekvatora, na severnoj polulopti) i istočnu geografsku dužinu od 30 stepeni (nalazi se istočno od griničkog meridijana, na istočnoj polulopti). Podaci o geografskoj širini i geografskoj dužini jednim imenom nazivaju se geografske koordinate.

Na slici ispod prikazana je tačka A koja ima položaj na 50° N i 30° E.

[Samo registrovani korisnici mogu videti linkove. Kliknite ovde da se registrujete...]

Tačne geografske koordinate neophodne su za pomorski i avionski saobraćaj. Danas se veoma brzo i precizno mogu odrediti geografske koordinate, uz pomoć savremenih uređaja koji dobijaju podatke od satelita.

opsteobrazovanje